Διαβάζοντας αυτό το άρθρο θα γνωρίζετε τι είναι ο πυρετός, πώς να τον μετρήσετε σωστά και με ποιο θερμόμετρο, πότε πρέπει να καλέσετε τον παιδίατρο, και τέλος ποια φάρμακα και σε ποια δόση πρέπει να έχετε σπίτι σας για να χορηγείτε στο παιδί σας.
Ένας από τους φυσικούς τρόπους που έχει εξελίξει η φύση για να καταπολεμάμε τις λοιμώξεις είναι ο πυρετός. Κατά την εκδήλωση αυτού του μηχανισμού άμυνας, ο οργανισμός μας ανεβάζει την θερμοκρασία του λίγο, τόσο που να ενοχλείται περισσότερο ο μικροοργανισμός που προκαλεί την λοίμωξη παρά ο οργανισμός μας.
Έχουν δημοσιευτεί αρκετές μελέτες που δείχνουν ότι η προσπάθεια να ρίξουμε την θερμοκρασία κατά την διάρκεια ενός πυρετικού επεισοδίου παρατείνει την διάρκεια της λοίμωξης. Ο πυρετός είναι ένα από τα σταθερά ευρήματα που υποβοηθούν τον γιατρό να διαγνώσει μια λοίμωξη είτε ιογενή είτε μικροβιακή. Ο κοινός παρονομαστής της συντριπτικής πλειοψηφίας των πυρετικών επεισοδίων είναι η διέγερση μιας κατηγορίας κυττάρων που βρίσκονται στο αίμα μας ανήκουν στα λευκά αιμοσφαίρια και λέγονται μονοκύτταρα μακροφάγα. Αυτά τα αμυντικά κύτταρα του ανοσοποιητικού παράγουν και στην συνέχεια απελευθερώνουν ορμόνες (κυτοκίνες) οι οποίες ταξιδεύουν στον υποθάλαμο και εκεί «ανεβάζουν τον θερμοστάτη» σε μεγαλύτερη θερμοκρασία. Σαν αποτέλεσμα το θερμορυθμιστικό σύστημα του εγκεφάλου "ξεγελιέται" ότι είναι πιο δροσερό το σώμα μας και κινητοποιεί όλες του τις εφεδρείες για να ανεβάσει θερμοκρασία. Ρίγη, μειωμένη ροή αίματος στις αρτηρίες και άλλες εφεδρείες ανεβάζουν σταδιακά την θερμοκρασία. Το ανέβασμα της θερμοκρασίας προκαλεί και έντονο αίσθημα κρύου.
Στα παιδιά η φυσιολογική θερμοκρασία παρουσιάζει διακυμάνσεις ανάλογα με την ηλικία, την σωματική δραστηριότητα και την ώρα της ημέρας. Φυσιολογική θεωρείται η θερμοκρασία μέχρι 37,8ο C όταν αυτή μετριέται από το ορθό ή μέχρι 37,2ο C όταν αυτή μετριέται στο στόμα.
Ενώ ο πυρετός αυτό καθαυτός δεν είναι ασθένεια αλλά ένα σύμπτωμα που δείχνει ότι την καταπολεμά, κατά την διάρκεια του το παιδία σας δυσφορεί, παρουσιάζει αυξημένες ανάγκες σε υγρά ενώ οι σφυγμοί και οι αναπνοές θα αποκτήσουν ταχύτερους ρυθμούς.
Ο πυρετός συνήθως συνοδεύει λοιμώξεις του αναπνευστικού, όπως είναι η λαρυγγίτιδα, η πνευμονία, η ωτίτιδα, η γρίπη, η κυνάγχη (πονόλαιμος) και τα σοβαρά κρυολογήματα. Μπορεί επίσης να παρατηρηθεί σε λοιμώξεις του εντέρου ή του ουροποιητικού συστήματος καθώς και σε πλήθος άλλων ιογενών λοιμώξεων.
Σε παιδιά έξι μηνών έως πέντε ετών ο υψηλός πυρετός μπορεί να προκαλέσει σπασμούς οι οποίοι είναι γνωστοί ως εμπύρετοι σπασμοί. Αυτοί συνήθως παρατηρούνται τις πρώτες ώρες τις εμπύρετης ασθένειας. Στην αρχή το παιδί δείχνει να είναι κάπως παράξενο για λίγα λεπτά, μετά γίνεται δύσκαμπτο, κάνει συσπάσεις και γυρίζει τα μάτια του. Για ένα σύντομο χρονικό διάστημα σταματά να αντιδρά σε εξωτερικά ερεθίσματα και το δέρμα του σκουραίνει. Τα επεισόδια αυτά διαρκούν από λίγα δευτερόλεπτα έως λίγα λεπτά τα οποία όμως φαίνονται αιώνες στους γονείς. Οι εμπύρετοι σπασμοί είναι σχεδόν πάντοτε ακίνδυνοι παρόλα αυτά ο παιδίατρός σας θα πρέπει αμέσως να ενημερωθεί.
Εάν νομίζετε ότι το παιδί σας έχει πυρετό θερμομετρήστε το. Οι εμπειρικές μέθοδοι με την παλάμη ή φιλιά στο μέτωπο δεν δίνουν σωστά αποτελέσματα. Αν το παιδί σας είναι κάτω από τριών ετών θερμομετρήστε το από το ορθό. Κοιτάξτε τους πίνακες για το ποιο είναι το καλύτερο θερμόμετρο και πως πρέπει να το χρησιμοποιήσετε.
ΠΟΤΕ ΝΑ ΚΑΛΕΣΕΤΕ ΤΟΝ ΠΑΙΔΙΑΤΡΟ
Σε ηλικία κάτω των τριών μηνών θερμοκρασία πάνω από 37,9 χρήζει άμεσης επικοινωνίας με τον παιδίατρο. Από τριών έως έξι μηνών ο γιατρός θα πρέπει να ειδοποιηθεί όταν η θερμοκρασία θα ξεπεράσει τους 38,3. Στην πραγματικότητα στο πλήθος των περιπτώσεων η προσφυγή σας στον παιδίατρο θα εξαρτηθεί από την παράλληλη ύπαρξη και άλλων συμπτωμάτων πονόλαιμος βήχας πόνος στο αυτί. Εάν το παιδί σας είναι μεγαλύτερο του έτους και παρά τον πυρετό τρώει κανονικά κοιμάται καλά και έχει διάθεση για παιχνίδι μπορείτε να περιμένετε για να δείτε εάν ο πυρετό υποχωρήσει μόνος του ή με την χορήγηση αντιπυρετικού ή με την τοποθέτηση ψυχρών επιθεμάτων (κομπρέσων). Εάν ο πυρετός είναι υψηλός και επιμένει για περισσότερες από 24 ώρες θα πρέπει να καλέσετε τον παιδίατρο ακόμα και εάν δεν υπάρχουν άλλες ενοχλήσεις ή συμπτώματα.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΠΥΡΕΤΟ
Αν η θερμοκρασία είναι κάτω από 38,3 συνήθως δεν χρειάζεται να υποβληθεί σε κάποια θεραπεία εκτός εάν αισθάνεται δυσφορία ή έχει ιστορικό εμπύρετων σπασμών. Ακόμα και με υψηλότερες θερμοκρασίες από 38,3 δεν πρέπει να ανησυχείτε και ίσως να μην χρειάζεται θεραπεία εκτός εάν έχει ιδιαίτερο ιστορικό. Ποιο σημαντικό είναι να παρακολουθείτε την συμπεριφορά του παιδιού. Αν τρώει κανονικά και κοιμάται καλά και έχει διάθεση για παιχνίδι τότε είναι πολύ πιθανό να μην χρειάζεται θεραπεία. Εάν το παιδί σας ενοχλείται από τον πυρετό μπορείτε να αντιμετωπίσετε την κατάσταση με αντιπυρετικά φάρμακα.
ΑΝΤΙΠΥΡΕΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Υπάρχουν φάρμακα που μπορούν να κατεβάσουν την θερμοκρασία του σώματος παρεμβαίνοντας στο μηχανισμό που προκαλεί τον πυρετό. Πρόκειται για τα κοινά αντιπυρετικά φάρμακα: Παρακεταμόλη (Depon®, Panadol®, Apotel®), Μεφεναμικό οξύ (Rafreda), Ιβουπροφένη (Nurofen®, Algofren®). Στα παιδιά δεν επιτρέπεται η χορήγηση ασπιρίνης. Όταν χρησιμοποιείται ένα από αυτά τα αντιπυρετικά φάρμακα διαβάζετε και ακολουθείτε τις οδηγίες του κατασκευαστή. Αν σας έχει δώσει οδηγίες ο γιατρός σας ακολουθήστε τις. Ζητήστε την βοήθεια του φαρμακοποιού σας σε περίπτωση που έχετε οποιαδήποτε απορία για το πώς πρέπει να χρησιμοποιήσετε τα αντιπυρετικά φάρμακα.
ΨΥΧΡΑ ΕΠΙΘΕΜΑΤΑ
Στις περισσότερες περιπτώσεις η χορήγηση σιροπιού παρακεταμόλης είναι η καλύτερη αντιμετώπιση του πυρετού. Μερικές φορές όμως μπορεί να χρειάζεται να συνδυάσετε φαρμακευτική αγωγή με ψυχρά επιθέματα (βρεγμένες πετσέτες ή σφουγγάρι στο σώμα του παιδιού). Το σωστό σημείο τοποθέτησης των επιθεμάτων είναι κάτω από τις μασχάλες και στους προσαγωγούς από όπου περνάνε και τα μεγαλύτερα αγγεία. Για να δροσίσετε το παιδί σας και να πέσει η θερμοκρασία του μπορείτε επίσης να το βάλετε στην μπανιέρα γεμισμένη με μόνο 2,5 έως 5 εκατοστά νερό θερμοκρασίας 30ο C έως 32ο C. Μην χρησιμοποιήσετε κρύο νερό επειδή η αίσθηση θα είναι δυσάρεστη για το παιδί και μπορεί να του προκαλέσει ρίγη πράγμα που θα ανεβάσει και άλλο τον πυρετό. Βάλτε το καθιστό στην μπανιέρα και με ένα καθαρό σφουγγάρι ρίξτε νερό στον κορμό στους ώμους και στα πόδια. Τα πλέον πρόσφατα δεδομένα δεν υποστηρίζουν την αντιμετώπιση του πυρετού με αυτόν τον τρόπο!
ΓΕΝΙΚΑ
Όταν το παιδί σας έχει πυρετό
- Διατηρήστε την θερμοκρασία στο δωμάτιο του παιδιού ευχάριστα δροσερή και μην το ντύνετε με πολλά ρούχα
- Δώστε του άφθονα υγρά
- Δώστε του να φάει ελαφρά
- Δεν χρειάζεται να μείνει στο δωμάτιό του δεν πρέπει όμως να τρέχει και να παίζει έντονα
- Εάν το παιδί σας έχει μία μεταδοτική ασθένεια κρατήστε το μακριά από αλλά παιδιά ή ηλικιωμένα άτομα
|
Θερμομέτρηση
|
Κάτω των τριών ετών φυσιολογική θερμοκρασία
|
Πάνω από τριών ετών φυσιολογική θερμοκρασία
|
|
Από το ορθό (θερμόμετρο υδραργύρου/γαλλίου ή ψηφιακό)
|
38ο C
|
37,8ο C
|
|
Από το στόμα (θερμόμετρο υδραργύρου/γαλλίου ή ψηφιακό)
|
37,5o C
|
37,2ο C
|
|
Ποιο θερμόμετρο είναι το καλύτερο;
|
|
Θερμόμετρο υδραργύρου/γαλλίου
|
Τινάξτε το θερμόμετρο μέχρι ο υδράργυρος να πέσει κάτω από την γραμμή των 37ο C, πλύνετε με χλιαρό νερό και σαπούνι ή καθαρίστε με οινόπνευμα.
Για χρήση από το ορθό επαλείψτε την άκρη με βαζελίνη, τοποθετήστε το παιδί μπρούμυτα ή στο πλάι και σπρώξτε το θερμόμετρο 2 εκατοστά περίπου στο ορθό. Κρατήστε το στην θέση αυτή για 2 λεπτά ακόμα και αν πρόκειται για θερμόμετρο του λεπτού
Για χρήση από το στόμα τοποθετήστε μαλακά την άκρη του θερμομέτρου κάτω από την γλώσσα και κρατήστε στην θέση αυτή για 2 λεπτά. Για να είναι ακριβής αυτή η ένδειξη πρέπει να έχουν περάσει τουλάχιστον 15 λεπτά από την λήψη κάποιου ζεστού ή κάποιου ροφήματος
Για χρήση από την μασχάλη σε παιδιά άνω των τριών μηνών βάλτε την άκρη του θερμομέτρου στην μασχάλη του παιδιού και κρατήστε το χέρι κολλημένο σφιχτά στο στήθος του. Περιμένετε 4-5 λεπτά ακόμα και αν πρόκειται για θερμόμετρο του λεπτού. Σημείωση : λόγω της τοξικότητας του ο υδράργυρος δεν χρησιμοποιείται πλέον και δεν πωλούνται τέτοια θερμόμετρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα γαλλίου μοιάζουν αλλά είναι ακριβότερα και απαιτούν περισσότερο χρόνο
|
|
Ψηφιακό Θερμόμετρο
|
Ακριβώς όπως στο υδραργυρικό. Μπορείτε να χρησιμοποιήστε το θερμόμετρο για να θερμομετρήσετε στο ορθό στο στόμα η στην μασχάλη. Ο χρόνος θερμομέτρησης είναι μέχρι να ακούστε τον ειδικό ψηφιακό ήχο. Το στόμα είναι η προτιμώμενη περιοχή
|
|
Θερμόμετρο Υπερύθρων Αυτιού
|
Τοποθετήστε την άκρη του θερμομέτρου μαλακά στον ακουστικό πόρο. Θα έχετε ψηφιακή ένδειξη σε μερικά δευτερόλεπτα
|
|
Θερμόμετρο Υπερύθρων Μετώπου
|
Ακολουθώντας τις οδηγίες του κατασκευαστή «σαρώστε» το μέτωπο του παιδιού. Σε δευτερόλεπτα έχετε ένδειξη.
Σε μερικά μοντέλα υπάρχει φωτεινή καθοδήγηση!
|
|
Ποιο θερμόμετρο είναι το καλύτερο;
|
|
Θερμόμετρο υδραργύρου
(του λεπτού)
|
Πλεονεκτήματα
|
Μειονεκτήματα
|
|
Χαμηλό κόστος (από 0,80€)
Ακρίβεια
|
Σπάει εύκολα
Ασφάλεια (τοξικός υδράργυρος αν σπάσει)
Δυσδιάκριτο
Δύσκολο να χρησιμοποιηθεί σε ανήσυχα παιδιά η σε πολλά παιδιά (δίδυμα κλπ)
|
|
Ψηφιακό Θερμόμετρο
|
Ακρίβεια
Ευκολία θερμομέτρησης
Αντοχή
|
Κόστος (τα καλά στοιχίζουν από 6-11€)
Μπορεί να σας αφήσει από μπαταρία σε μια δύσκολη στιγμή
|
|
Θερμόμετρο Υπερύθρων Αυτιού
|
Ταχύτητα μέτρησης
Ιδανικό για ανήσυχα παιδιά
|
Η θερμομέτρηση απαιτεί εξοικείωση
Κόστος (περίπου 60 €)
|
|
Θερμόμετρο Υπερύθρων Μετώπου
|
Ταχύτητα μέτρησης
Ευκολία
Ακρίβεια
Ιδανικό για ανήσυχα παιδιά
|
Κόστος (περίπου 20-50€)
Η ακρίβεια απαιτεί προσήλωση στις οδηγίες χρήσης
Υπάρχουν περιορισμοί
Πολλά παράπονα/αναφορές για έλλειψη ακρίβειας
|
|
Θερμόμετρα αναλογικά γαλλίου ή αναλογία
|
Ακρίβεια
Ευκολία
|
Χρόνος θερμομέτρησης
Ευκολία χρήσης
|
